Trong khi giá đường tại các nước Indonesia, Philippines, Trung Quốc tăng, thì giá đường tại Việt Nam giảm và ở mức thấp so với giá đường của các quốc gia trồng mía trong khu vực. Cụ thể, vào thời điểm cuối tháng 2/2025, giá đường sản xuất từ mía trong nước và giá đường nhập lậu giảm bình quân 1.600 đồng/kg so với đầu tháng 2/2025…

Ông Nguyễn Văn Lộc,  Chủ tịch Hiệp hội Mía đường Việt Nam cho biết hiện các nhà máy đường tại Việt Nam đang trong vụ ép 2024/25, một vài nhà máy đã ngừng ép vì hết nguyên liệu mía. Sản lượng đường lũy kế từ đầu vụ đến hết tháng 2/2025, đã ép được 5.080.000 tấn mía, sản xuất được 476.000 tấn đường các loại.

GIÁ ĐƯỜNG THẾ GIỚI TĂNG, VIỆT NAM GIẢM

Đề cập về diễn biến thị trường đường trên thế giới, ông Lộc dẫn số liệu từ Tổ chức đường thế giới (ISO), cho thấy tháng 2/2025, xu hướng tăng giá giao dịch hàng hóa cả hai loại đường thô và đường trắng, trong bối cảnh lo ngại về sản lượng giảm tại quốc gia sản xuất đường hàng đầu là Ấn Độ.

Theo Hiệp hội các nhà sản xuất đường và năng lượng sinh học Ấn Độ, sản lượng đường của Ấn Độ đã giảm 12% so với cùng kỳ năm trước. Trong ngắn hạn, nguồn cung có thể càng eo hẹp vì sản lượng tại một quốc gia sản xuất đường lớn khác là Thái Lan cũng được dự báo sẽ thấp hơn trong mùa này.

Ngoài ra, còn có thông tin lượng mưa dưới mức trung bình ở Brazil đã cản trở sự phát triển của mía ở một số khu vực. Nếu tình trạng khô hạn kéo dài, vụ thu hoạch đường bắt đầu vào tháng 4/2025 có thể bị trì hoãn, tác động thêm đến sản lượng.

Diễn biến giá đường thế giới trong tháng 2/2025. Nguồn Hiệp hội Mía đường Việt Nam.

Trong báo cáo thị trường tháng 2/2025, Tổ chức đường thế giới đã đưa ra dự báo mức thâm hụt toàn cầu năm 2024/25 là 4,9 triệu tấn. Về giá, trong tháng 2/2025, giá đường bình quân toàn cầu đã là 530,71 USD/tấn, trong khi  tháng 1/2025 mức giá là 496.37 USD/tấn và tháng 12/2024 mức giá là 529.06 USD/tấn.

Tuy vậy, những ngày cuối tháng 2 và tuần đầu tháng 3/2025 xu hướng thị trường đường trên thế giới có dấu hiệu giảm giá, do việc hợp đồng đường thô tháng 3 đáo hạn đã có tác động đáng kể đến thị trường. Khối lượng giao hàng vào sàn giao dịch đạt mức kỷ lục đối với kỳ hạn tháng 3, vượt 1,7 triệu tấn, lượng giao hàng mạnh như vậy có thể cho thấy nhu cầu yếu, khiến những người nắm giữ đường phải xả hàng tồn kho.

Theo thông tin của cơ quan quản lý đường Philippine (SRA), trong tháng 2/2025 giá đường thị trường nội địa vẫn ở mức cao, với giá đường luyện bán sỉ tại khu vực Metro Manila tính bằng peso Philippines cho bao 50kg như sau: ngày 4/2/2025 đạt 3.591 peso; ngày 18/2/2025 đạt 3.629 peso; ngày 25/2/2025 đạt 3.625 peso.

Tại Indonesia, theo thông tin trên trang web Data Center and Information Systems của Bộ Thương mại Indonesia, giá đường bình quân (tính bằng rupiah Indonesia cho 1 kg đường) tại các thành phố/ thị trấn tỉnh của Indonesia trong tháng 2/2025 như sau: Ngày 4/2/2025 đạt 18.500; ngày 18/2/2025 đạt 18.600; ngày 25/2/2025 là 18.700.

Giá đường tại Việt Nam trong tháng 2/2025. Nguồn Hiệp hội Mía đường Việt Nam.

Thế nhưng, theo ông Lộc diễn biến giá đường trong nước Việt Nam vào tháng 2/2025 lại diễn biến ngược chiều với các thị trường trên giới. Trong tháng 2/2025, giá đường tại Việt Nam giảm mạnh do sức cầu yếu của thị trường sau Tết, trong khi nguồn cung đường dồi dào bao gồm đường của vụ mới 2024/25, và đường từ vụ ép 2023/24 còn tồn chưa bán hết.

“Giá đường trong nước giảm và ở mức thấp so với giá đường của các quốc gia trồng mía trong khu vực (Indonesia, Philippine và Trung Quốc). Vào thời điểm cuối tháng 2/2025, giá đường sản xuất từ mía trong nước tùy phẩm cấp đường (chất lượng và cỡ hạt) và giá đường nhập lậu giảm bình quân 1.600 đồng/kg so với đầu tháng 2/2025”, ông Lộc chia sẻ.

ĐƯỜNG NHẬP LẬU VẪN “THỐNG TRỊ” THỊ TRƯỜNG

Ông Lộc cho biết theo khảo sát của Hiệp hội Mía đường Việt Nam trong tháng 2/2025, hoạt động gian lận thương mại đường nhập lậu vẫn duy trì tần suất tần suất cao. Thế nhưng, chỉ ghi nhận một vài vụ bắt giữ từ các cơ quan chức năng,

Cụ thể tại Nghệ An, ngày 7/2/2025, Đội Quản lý thị trường số 3 phối hợp với lực lượng chức năng tiến hành kiểm tra xe ô tô tải mang BKS 74C-026.92 do ông T.Q.T có địa chỉ tại xã Minh Thanh, phường Hương Vinh, quận Phú Xuân, thành phố Huế điều khiển.

Qua kiểm tra, Đoàn kiểm tra phát hiện phương tiện vận chuyển 3 tấn đường trắng được đóng trong 60 bao (loại 50kg/1bao), trên bao bì nhãn hàng hóa có thể hiện nội dung do nước ngoài sản xuất. Tại thời điểm kiểm tra, ông T.Q.T không xuất trình được hóa, chứng từ, giấy tờ liên quan để chứng minh nguồn gốc hợp pháp của toàn bộ số hàng hóa nói trên. Đoàn kiểm tra đã tiến hành tạm giữ toàn bộ số hàng hóa nói trên để xác minh, xử lý theo quy định pháp luật. Tổng trị giá hàng hóa tạm giữ có giá trị ước tính khoảng 50 triệu đồng.

Tiếp đó vào ngày 10/02/2025, Đội Quản lý thị trường số 3 phối hợp với lực lượng chức năng kiểm tra đột xuất hộ kinh doanh T.T.Đ.L có địa chỉ đường Phạm Nguyễn Du, phường Vinh Tân, thành phố Vinh, tỉnh Nghệ An. Tại thời điểm kiểm tra, Đoàn kiểm tra phát hiện tại cửa hàng của Hộ kinh doanh đang bày bán đường cát vàng do nước ngoài sản xuất với số lượng 32 bao, tổng khối lượng 1,6 tấn, giá trị lô hàng khoảng gần 25.6 triệu đồng.

Tại thời điểm kiểm tra, Hộ kinh doanh chưa xuất trình được hóa đơn, chứng từ có liên quan đến hàng hóa. Đội Quản lý thị trường số 3 đã tiến hành lập biên bản tạm giữ tang vật để tiếp tục xác minh làm rõ, xử lý theo quy định của pháp luật.

“Mặc dù tháng 2/2025 là thời gian triển khai kế hoạch cao điểm chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả thời điểm trước, trong và sau Tết Nguyên đán Ất Tỵ năm 2025. Tuy nhiên, tại nhiều thị trường tiêu thụ, các loại đường bất hợp pháp đang hoàn toàn thống trị, đường nhập lậu và đường không nhãn mác hiện diện công khai, nhờ khai thác triệt để khe hở pháp luật trong quản lý mặt hàng đường”, Chủ tịch Hiệp hội Mía đường Việt Nam nhận định.

Ông Lộc cho rằng việc các cơ quan quản lý tại nhiều địa phương buông lỏng kiểm tra ghi nhãn hàng hóa và nguồn gốc xuất xứ, mà chỉ đối chiếu số lượng trên hóa đơn (có liên quan đến đường lậu bị tịch thu bán trở lại thị trường) đã tạo điều kiện cho việc thoải mái trao đổi kinh doanh dưới hình thức để nguyên bao bì nhập khẩu, hoặc chuyển sang hình thức bao bì đóng cây 12 kg hoặc bao bì các cơ sở đóng gói. Các đối tượng tham gia kinh doanh đường nhập lậu còn đang lợi dụng triệt để các ưu thế của thương mại điện tử để kinh doanh đường lậu.

Nhận định về thị trường tháng 3 và tháng 4/2025, ông Lộc cho rằng sức cầu yếu do thị trường sau Tết và xu hướng gia tăng chuyển tiêu thụ đường sang tiêu thụ đường lỏng siro ngô HFCS. Trong khi, nguồn cung đường dồi dào bao gồm đường của vụ mới 2024/25, và đường từ vụ ép 2023/24 còn tồn chưa bán hết.

“Thị trường tiếp tục hoàn cảnh thừa cung, giá đường giảm sâu, trong đó các loại đường bất hợp pháp và đường nhập khẩu từ ASEAN tiếp tục làm chủ thị trường, khiến đường sản xuất từ mía khó tiêu thụ trong những tháng tới”, ông Lộc nhận định.

-Chu Khôi