Việc sử dụng bình chữa cháy khi xe máy, xe đạp điện phát hỏa không đúng sẽ dẫn đến hậu quả khó lường do mức nhiệt độ các đám cháy khoảng 500oC – 600oC, các viên pin Lithium – Ion phát nổ và văng ra xa trên 30m. Đám cháy từ khối pin Lithium-Ion này sẽ được dập tắt bằng bình chữa cháy gốc nước trong thời gian 2 phút…

Thưa ông, vừa rồi một số vụ cháy nổ liên quan tới Pin Lithium – Ion, người dân thấy việc dùng một số loại bình chữa cháy xách tay không hiệu quả. Vậy về chuyên môn, Hiệp hội PCCC CNCH Việt Nam (VFRA) lý giải việc này như thế nào?

Đúng vậy, thời gian gần đây xuất hiện một số vụ cháy nổ để lại hậu quả nghiêm trọng, liên quan tới Pin Lithium – Ion và xe máy điện, xe đạp điện.

Điểm đáng chú ý ở các đám cháy này, một số loại bình chữa cháy xách tay hầu như không có hiệu quả, thậm chí là không dập tắt được đám cháy.

Đó là điều mà mọi người quan tâm và cần câu trả lời cho câu hỏi: Loại bình nào có tác dụng chữa cháy liên quan tới Pin Lithium – Ion trang bị trên xe máy, xe đạp điện cũng như trang bị trên các thiết bị khác?

Vì thế, ngày 21/9/2023 tại Nhà máy công ty TNHH phát triển công nghiệp Minh Khuê ở Phủ Lỗ, Sóc Sơn, Hà Nội, Hiệp hội PCCC CNCH Việt Nam (VFRA) đã tiến hành thử nghiệm chữa cháy bằng một số loại bình chữa cháy xách tay, do các doanh nghiệp hội viên VFRA sản xuất hoặc kinh doanh trên thị trường.

Mục tiêu thử nghiệm là đánh giá khả năng chữa cháy và xác định phương pháp chữa cháy hiệu quả đối với các đám cháy liên quan tới Pin Lithium – Ion bằng một số loại bình chữa cháy xách tay do các doanh nghiệp mang đến thử nghiệm.

Với mục tiêu như vậy thì VFRA mang bao nhiêu loại bình ra thử nghiệm, thưa ông?

Đợt thử nghiệm này các doanh nghiệp chỉ mang đến 5 loại bình: Hai loại đang được lưu thông trên thì trường là Bình bột và bình khí C02; Ba loại bình do các doanh nghiệp hội viên VFRA sản xuất: Bình chữa cháy gốc nước Eco Fire 6; Bình chữa cháy gốc nước F500 EA công nghệ bọc phân tử; Bình chữa cháy Orion OR-6, sử dụng dung dịch chữa cháy hợp chất ORION;

Ngoài ra, chúng tôi cũng tiến hành thử nghiệm thêm phương án dùng cát để thử nghiệm chữa cháy.

Để đánh giá đúng mức độ chữa cháy của các loại bình này cần phải có quy trình thực hiện bài bản, đủ tin cậy về khoa học. Xin ông cho biết quy trình thử nghiệm cho 5 loại bình này như thế nào?

Tất nhiên, để đánh giá một cách khoa học, công bằng nên việc thử nghiệm đã có sự tham gia của một số ban chuyên môn của VFRA, các cán bộ chuyên môn của Cục Cảnh sát PCCC và CNCH – Bộ Công an cùng các đại diện các doanh nghiệp Hội viên có sản phẩm đăng ký thử nghiệm.

Hiệp hội VFRA và Cục Cảnh sát PCCC và CNCH tổ chức thử nghiệm chữa cháy Pin Lithium – Ion của xe điện bằng bình chữa cháy xách tay.  Ảnh: VFRA

Các phép thử chữa cháy được tiến hành độc lập đối với từng loại bình chữa cháy và thực hiện theo quy trình ba bước cho cả Pin Lithium – Ion trang bị trên xe máy điện, xe đạp điện và Lithium – Ion tách rời trên khay thép:

Bước 1: Sử dụng bếp lò xo bằng điện để gia nhiệt trực tiếp lên khối Pin tại vị trí thiết kế lắp pin trên xe điện để kích cháy khối pin.

Bước 2: Khi đám cháy bùng phát trên khối pin và cháy lan ra toàn xe, đồng thời các viên pin phát nổ và bắn văng ra các khu vực lân cận thì tiến hành đo nhiệt độ đám cháy, bấm giờ và bắt đầu sử dụng bình chữa cháy để dập tắt đám cháy. Các viên pin bắn ra xung quanh cũng được đo và ghi nhận nhiệt độ.

Bước 3: Ngay sau khi đám cháy được dập tắt, ghi nhận các thông số về nhiệt độ pin, thời gian, kết quả chữa cháy, hiện tượng sau khi chữa cháy, tổng hợp kết quả.

Khi thử chữa cháy đám cháy Pin Lithium – Ion tách rời thì các khối pin được đặt độc lập trên khay thép.

Kết quả thử nghiệm qua ba bước như vậy đối với 5 loại trên và cát để chữa cháy như thế nào? Hiệp hội PCCC CNCH Việt Nam khuyến cáo gì đến người tiêu dùng cũng như cho các doanh nghiệp về việc sử dụng các loại bình xách tay chữa cháy, thưa ông?

Từ kết quả thử nghiệm với các đám cháy liên quan tới Pin Lithium – Ion, Hiệp hội PCCC CNCH Việt Nam cho thấy chỉ hai loại bình chữa cháy nhãn hiệu F500 EA, sử dụng dung dịch chữa cháy gốc nước – Công nghệ bọc phân tử và bình chữa cháy nhãn hiệu ORION OR-6, sử dụng dung dịch chữa cháy hợp chất ORION có khả năng dập tắt nhanh (từ 2 phút đến 4 phút) các đám cháy Pin Lithium – Ion trang bị trên xe máy điện, xe đạp điện, không có hiện tượng Nổ, không có khói, nhiệt độ giảm sâu (< 60oC).

Riêng bình chữa cháy nhãn hiệu Eco Fire 6, sử dụng dung dịch chữa cháy gốc nước tuy dập tắt được đám cháy trong thời gian 04 phút nhưng khi đám cháy được dập tắt, các viên pin vẫn Nổ và có khói, nhiệt độ cao (> 230oC).

Việc dùng cát chữa cháy chỉ có khả năng dập tắt đám cháy trong 1 số điều kiện nhất định, bao gồm việc phải tác động để xe đổ xuống sàn và phải sử dụng lượng cát lớn để bao phủ toàn bộ đám cháy.

Các bình chữa cháy xách tay loại bình bột và bình khí CO2 không thể dập tắt được đám cháy nguyên nhân liên quan đến Pin Lithium – Ion.

Một diểm đáng lưu ý nữa, các viên pin khi cháy sẽ nổ và văng ra xa với nhiệt độ rất cao nên khi chữa cháy các đám cháy này, người chữa cháy phải trang phục đồ bảo hộ để đảm bảo an toàn trong quá trình chữa cháy.

Xe máy, xe đạp điện bị lửa cháy bao trùm. Ảnh: VFRA

Lực lượng chức năng sử dụng bình chữa cháy nhãn hiệu ORION OR-6, sử dụng dung dịch chữa cháy hợp chất ORION dập tắt được đám cháy trong thời gian 4 phút, các viên pin không có hiện tượng nổ, không có khói, nhiệt độ giảm sâu. Ảnh: VFRA.

-Dũng Hiếu